Krajobraz chroniony

Krajobraz chroniony


Potwierdzeniem walorów przyrodniczo – krajobrazowych jest utworzony rozporządzeniem Wojewody Lubelskiego z dnia 02.06.1998 r. Kraśnicki Obszar Chronionego Krajobrazu, rozciągającego się na terenie 5 gmin od zachodniego skłonu Roztocza po ujście Wyżnicy do Wisły pod Józefowem, o powierzchni 292,74 km2  z czego na gminę Kraśnik przypada 67 km2. 

Jest to obszar o dużej atrakcyjności krajobrazowej, głównie dzięki bardzo urozmaiconej rzeźbie terenu. 

Szata roślinna jest wyjątkowo bogata. Wąwozy od południa od Kraśnika są miejscem występowania wielu rzadkich gatunków, m.in. obuwika. Bardzo bogate florystycznie są zachowane fragmenty torfowisk w dolinie Wyżnicy. Występuje tu m.in. pełnik europejski. W drzewostanach leśnych występują m.in. buk i jodła w pobliżu swojego naturalnego zasięgu. Bogata jest także fauna obszaru m.in. jedyne w województwie stanowisko żołny. 

W północnej części gminy znajduje się korytarz ekologiczny łączący dwie części Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Tworzy on łuk biegnący od granicy gminy przy zachodnim skraju lasu pułankowickiego przez Dąbrowę ku szosie łączącej Kraśnik z Urzędowem. Obejmuje zachowane w strefie wododziałowej fragmenty lasów i pól uprawnych z zadrzewieniami śródpolnymi.


PRZEBIEG GRANICY KRAŚNICKIEGO OBSZARU CHRONIONEGO KRAJOBRAZU

W północnej części KOCK graniczy ze strefą ochronną Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego. Opis granicy OCK zaczyna się przy ujściu Wyżnicy do Wisły. Od tego miejsca przez około 250 m granica prowadzi w górę Wyżnicy. Następnie skręca w kierunku wschodnim i dociera do skrzyżowania dróg – Józefów – Dzierzkowice i Józefów – Annopol. Dalej kieruje się na południe-wschód szosą asfaltową przez około 4,5 km, a następnie, zachowując ten sam kierunek, biegnie utwardzoną drogą lokalną prowadzącą północnym skrajem doliny Wyżnicy do wsi Krasne. Od skrzyżowania dróg w Krasnym granica przebiega drogą asfaltową w kierunku Idalina i 0,5 km do zbiegu dróg w dolinie biegnie drogami polnymi, początkowo na północ, a następnie na wschód do granicy lasów. dalej granica przebiega skrajem lasów do drogi w Bęczynie, włączając do obszaru chronionego fragment lasu na wschód od Natalinia oraz niewielki obszar pól uprawnych z częścią wsi Bęczyn. Od skrzyżowania drogi polnej z asfaltową granica biegnie 800 m na wschód drogą do Urzędowa drogą koło szkoły skręca  na południowy wschód, przecinając dolinę Urzędówki i szosę Urzędów – Dzierzkowice. Stąd najpierw drogą polną w kierunku wschodnim i skrajem lasu prowadzi do drogi Urzędów – Kraśnik. Dalej granica biegnie tą drogą ok. 1 km na południowy-wschód, a następnie skręca na zachód i południe również skrajem lasu, aż do Kol. Wyżnianka, omijając dzielnicę fabryczną Kraśnika. Od Kol. Wyżnianka granica przybiera kierunek wschodni, łączy się z drogą do Wyżnicy i biegnąc na południe wzdłuż tej drogi przecina dolinę rzeki Wyżnicy. Od skrzyżowania dróg biegnie drogami polnymi po południowym zboczu dolinki, omija zgrupowanie cegielni w okolicach Kraśnika i dochodzi do drogi Kraśnik – Kielce. Stąd drogami polnymi prowadzi w kierunku wsi Podlesie, następnie drogą przez wieś do granic administracyjnych Kraśnika, włączając w ten sposób w obszar chronionego krajobrazu cześć Podlesia leżącą na stromym stoku. Na odcinku Podlesie – Słodków Trzeci granica biegnie początkowo granicą administracyjną Kraśnika do dzielnicy Góry, a następnie drogą asfaltową przez Pasiekę, Słodków Pierwszy i Słodków Drugi do zbiegu dróg polnych za ostatnimi zabudowaniami Słodkowa Drugiego. Za Słodkowem Drugim granica generalnie biegnie w kierunku północno-wschodnim, wykorzystując początkowo drogi polne, następnie fragment drogi asfaltowej do Stróży i ponownie drogą polną dochodzącą do lasy w Kolonii Karpiówka, włączając Karpiówkę i Słodków Trzeci w obszar chronionego krajobrazu. Następnie granica przebiega brzegiem lasu okalającego Kraśnik, przecinając dwukrotnie drogę Kraśnik – Lublin, omija wsie Pułankowice i Rudki, za wsią Rudki skręca w kierunku północno-wschodnim i wzdłuż dróg polnych dochodzi do Zakrzówka, przecinając dolinę Bystrzycy na wysokości kościoła. Dalej biegnie drogami polnymi w kierunku wschodnim omijając obszar nowoczesnych sadów i łączy się z drogą asfaltową w kierunku Rudnika II. Stąd skręca na południowy wschód drogą w kierunku Bożej Woli. Pozostałe granice Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu są granicami administracyjnymi Gminy Kraśnik.

Korytarze ekologiczne

Największe znaczenie przyrodnicze na terenie gminy Kraśnik ma korytarz ekologiczny “Lasów Kraśnickich” łączący dwie części Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Tworzy on łuk biegnący od granicy gminy przy zachodnim skraju lasu pułankowskiego przez Dąbrowę ku szosie łączącej Kraśnik z Urzędowem. Obejmuje zachowane w strefie wododziałowej fragmenty lasów i pól uprawnych z zadrzewieniami śródpolnymi.

Przez teren gminy przebiegają również korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym, łączące ze sobą tereny cenne pod względem przyrodniczym, znajdujące się poza terenem gminy Kraśnik, umożliwiając przemieszczanie się gatunków.

Jednym z nich jest dolina Wyżnicy, umożliwiająca migracje roślin i zwierząt w kierunku Korytarza Ekologicznego Środkowej Wisły.

Drugim ważnym regionalnym łącznikiem jest kompleks leśny znajdujący się w południowej części gminy. W zachodniej części przechodzi on na rzekę Karasiówkę, za pomocą której łączy się z Korytarzem Ekologicznym Doliny Sanny, a następnie Korytarzem Ekologicznym Środkowej Wisły.

Oba korytarze ekologicznej w zachodniej części gminy łączą się ze sobą i poprzez kompleksy leśne oraz obniżenie terenowe w gminie Szastarka przechodzą na rzekę Bystrzycę, za pomocą której tereny ekologiczne gminy Kraśnik mają połączenie z systemem obszarów chronionych w rejonie Lublina.

Poza tym przez teren gminy przechodzi szereg korytarzy ekologicznych o znaczeniu lokalnym. Przebiegają one siecią wąwozów rozcinających gminę.

Węzły ekologiczne


Na terenie gminy Kraśnik wyodrębniono 5 węzłów ekologicznych:


1 – leśny zlokalizowany w kompleksie leśnym w północno-wschodniej części gminy. Jest to największy kompleks leśny na siedliskach lasu mieszanego świeżego oraz lasu mieszanego. Jest to teren występowania rzadkich roślin i zwierząt;


2 – leśny zlokalizowany w Lesie Polichna na siedliskach lasu mieszanego, będący obszarem występowania rzadkich roślin;


3 –  wodno-łąkowy na stawach oraz okolicznych łąkach w Kolonii Stróża i Słodkowie;


4 –  wodno-łąkowy na stawach i okolicznych łąkach w Ośrodku Wyżnica.
(oba węzły wodno-łąkowe są miejscem występowania wielu rzadkich i chronionych gatunków awifauny)


5 – leśno-kserotermiczny zlokalizowany na terenie wsi Słodków w częściowo zalesionych wąwozach, na skarpach których znajdują się zgrupowania płatów roślinności murawowej i kserotermicznej.

Rezerwat Leśny im. J. Motyki

W celu przywrócenia i utrzymania równowagi ekologicznej środowiska oraz wzmocnienia istniejących walorów przyrodniczych i wzbogacenia ich o nowe elementy proponuje się utworzyć Rezerwat Leśny im. J. Motyki obejmujący tereny leśne położone w leśnictwie Polichna. Celem ochrony są dobrze zachowane zwarte lasy bukowe z wyspą lasu jodłowego, interesujące geobotanicznie zbiorowiska leśne oraz występujące na tym obszarze rzadkie i chronione rośliny zielne.

Użytki ekologiczne

 Z tych samych powodów proponuje się utworzyć 4 użytki ekologiczne:


1 – Łąki Słodkowskie – obejmujący część doliny górnej Wyżnicy, o powierzchni ok. 53 ha. Występują tu liczne źródła dające początek rzece oraz stawy. Przy korycie zachowały się fragmenty zadrzewień;


2 – “Krasny” – obejmujący część doliny Wyżnicy w okolicach Pasieki, o powierzchni ok. 28 ha. W zakolu doliny istnieją stawy zasilane przez źródła. Na obszarze projektowanego użytku znajduje się dawne koryto rzeczne potoku Krasny. Wzdłuż koryta oraz w obrębie łąk istnieją zadrzewienia sprzyjające występowaniu wielu gatunków zwierząt;


3 – “Strzelnica” – obejmujący fragment stromego zbocza asymetrycznej doliny, w której położona jest wieś Podlesie o powierzchni ok. 7 ha. Na terenie projektowanego użytku ekologicznego znajdują się 2 źródła oraz stanowiska rzadkich chronionych roślin;


4 – “Wyżnica” – obejmujący fragment doliny Wyżnicy między Suchynią i Kolonią Wyżnianką. Znajduje się tu duży kompleks stawów, fragmenty olsów. Z dna doliny wypływają źródła o dość dużej wydajności.

Lasy ochronne

Do lasów ochronnych grupy I na terenie gminy zaliczono 65,4% lasów, z czego 65,3% to lasy glebochronne, natomiast 0,1% stanowią lasy wodochronne.

Pomniki przyrody

Ochroną pomnikową objęto  kilka ( z kilkudziesięciu ) obiektów zlokalizowanych na terenie gminy

1. Jawor (klon jawor), Acer Pseudoplatanus L.
– rosnący obok zabytkowej kaplicy Świętej Trójcy w Stróży jawor jest jednym z najstarszych i prawdopodobnie najgrubszym drzewem tego gatunku w Polsce.
Wiek drzewa szacowany jest na ok. 380 lat.
Jawor ma wysokość 17,5 m, a jego obwód wynosi 600 cm. Ma nieregularną koronę o średnicy ok. 20 m i kłodę dzielącą się na trzy potężne pnie.
 
2. Kasztanowiec
– rosnący nad stawami (północny brzeg) we wsi Stróża-Kolonia. Rozmiary: – obwód – 365cm, wysokość – 21m, rozpiętość korony – 16m.Charakterystyka pnia: wysokość do pierwszych konarów 4m, kształt pnia kolisty, jednopniowy. 
Charakterystyka korony: rozpiętość – 15-16m, kształt podłużny i kulisty.
 
3. Lipa drobnolistna
– rosnąca nad stawami (północny brzeg) we wsi Stróża-Kolonia. Rozmiary: – obwód – 430cm, wysokość – 25m, rozpiętość korony – 23m. 
Charakterystyka pnia: wysokość do pierwszych konarów 5m, kształt pnia – dwupniowy. 
Charakterystyka korony: rozpiętość – 21-23m, kształt podłużny pionowy.
 
4.   Lipa drobnolistna   – rosnąca nad stawami (północny brzeg) we wsi Stróża-Kolonia. Rozmiary: – obwód – 460cm, wysokość – 23m, rozpiętość korony – 23m. 
Charakterystyka pnia: wysokość do pierwszych konarów 2m, kształt pnia – kolisty, jednopniowy. 
Charakterystyka korony: rozpiętość – 22-23m, kształt podłużny pionowy.
 

Źródła:

– Rozp. Wojewody Lubelskiego z dnia 02.06.1998 r. w spr. utworzenia Obszarów Chronionego Krajobrazu.

– “Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kraśnik – listopad 2002 r.”

– “Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kraśnik na lata 2004-2013 – październik 2004”