Przejdź do treści
Strona główna » Gospodarka » Cegielnie

Cegielnie

Cegła wypalana z gliny już w średniowieczu stała się podstawowym materiałem budowlanym w Europie. Tradycje kraśnickiego zagłębia cegielnianego sięgają okresu pierwszej wojny światowej i zapewne nie bez znaczenia był fakt, iż gmina Kraśnik położona jest na doskonałych glinach, będących „złotem” dla każdego producenta ceramiki budowlanej. Od lat sześćdziesiątych XX wieku region kraśnicki słynie jako zagłębie chłopskich cegielni.

Pierwszą w Kraśniku cegielnię zbudował wraz ze wspólnikami już w 1914 roku Pan Jan Pluder i był to na ówczesne czasy bardzo nowoczesny zakład.

Do 1939 roku w Kraśniku powstały jeszcze trzy inne cegielnie położone na ulicy Cegielnianej. Natomiast piąta przedwojenna cegielnia, została zbudowana w miejscowości Wyżnica, gmina Dzierzkowice.

Druga wojna światowa przerwała rozwój kraśnickiego zagłębia aż do początku lat pięćdziesiątych, kiedy to wraz z dużym zapotrzebowaniem na materiał budowlany zaczęły powstawać nowe cegielnie. W szczytowym okresie „cegielnianej prosperity” – w latach 70-tych w Kraśniku oraz najbliższych okolicach funkcjonowało blisko 80 cegielni.

Jak zatem wskazuje historia Kraśnik ma liczące już blisko sto lat tradycje w produkcji cegły ceramicznej. Tradycje te, co ważne są kultywowane do dziś i nadal wiedza o tajnikach produkowania dobrej cegły przechodzi z ojca na syna.

Cegielnie kraśnickie mają też ogromny wkład w zmianę oblicza samego miasta i jego okolic, Już w roku 1968 wieś Kowalin zdobyła pierwsze miejsce w wojewódzkim konkursie “Zmieniamy oblicze lubelskiej wsi”. Nie sposób zliczyć ile milionów sztuk cegieł wyprodukowano na terenie gminy Kraśnik. Mogą o tym świadczyć jedynie pozostawione po wydobytej glinie wyrobiska. Z naszej cegły wybudowano wiele kościołów na całej Lubelszczyźnie, wielu właścicieli cegielni przekazywało też nieodpłatnie produkowaną przez siebie cegłę na szczytne cele. (20 września 1971 roku na Plac Zamkowy w Warszawie zajechała kolumna 21 ciężarówek wiozących w darze kraśnicką cegłę na odbudowę zamku Królewskiego.)

W chwili obecnej na terenie Gminy Kraśnik funkcjonuje 5 cegielni. Mimo tak znaczącego spadku liczby tych zakładów, ich ilość sprawia, że gmina Kraśnik jest wciąż tym regionem w Polsce, w którym produkcja cegły jest największa. Zatem określenie „zagłębie cegielniane” jest jak najbardziej trafne i zasadne.

Kolejną charakterystyczną cechą naszych cegielni jest fakt, iż w każdej z nich jest prowadzona w pełni ręczna produkcja, zaś maszyny i urządzenia są wykorzystywane w bardzo niewielkim stopniu w procesie wydobywania i przygotowywania do produkcji gliny oraz później w procesie dystrybucji cegły. Śmiało można zatem powiedzieć, że w obecnych czasach automatyzacji i komputeryzacji taki sposób produkcji cegły jest manufakturą i stanowi bez wątpienia unikat nie tylko na skalę krajową, ale także i światową. Praktycznie nigdzie poza Kraśnikiem nie produkuje się w taki sposób cegły.

Z uwagi na liczbę cegielni są one jednym z większych pracodawców w Kraśniku. Na stałe w cegielniach zatrudnionych jest ok. 50 pracowników, jednak co roku w sezonie produkcyjnym przypadającym na okres od maja do października znajduje tu zatrudnienie ok. 1000 osób. Jednak z uwagi na trwający już od początku lat 90-tych kryzys w budownictwie produkcja cegieł stale spada. Obecnie średnio rocznie zagłębie kraśnickie produkuje ok. 20 milionów sztuk cegły, co stanowi zaledwie 30 – 50% posiadanej mocy produkcyjnej.

Cegła produkowana w Kraśniku poza tym, że jest ładniejsza od cegieł produkowanych mechanicznie oraz zdecydowanie bardziej elegancko prezentuje się w murze, posiada również pewną unikatową właściwość. Mianowicie jest ona higroskopijna co oznacza, że posiada zdolność absorbowania wilgoci i pary wodnej. Sprawia to, że po zmianie warunków atmosferycznych wilgoć pochłonięta wcześniej przez cegłę zostaje z powrotem oddana do atmosfery poprzez jej odparowanie. Dzięki temu ściany zbudowane z kraśnickich cegieł nie wilgotnieją ani też nie zachodzi w ich przypadku tzw. efekt „potnienia”.

W związku z niestabilną sytuacją oraz pojawiającymi się ciągle nowymi wyzwaniami w polskim budownictwie właściciele cegielni upatrują szansy w unikatowości naszej cegły. Nie zapominając o rynku krajowym, wiążą spore nadzieje z rynkami europejskimi.

Ponieważ kraśnicka cegła jest produkowana ręcznie przy zastosowaniu drewnianych form, jakich używano już w pierwszych działających w Kraśniku cegielniach, daje to ogromne możliwości jeżeli chodzi o nadawanie tym cegłom różnorodnych kształtów oraz wymiarów.

Nadto z uwagi na ich wygląd oraz właściwości, a także cechy związane właśnie z ręcznym sposobem produkcji oraz wykorzystywanym surowcem kraśnicka cegła cieszy się coraz większym zainteresowaniem kontrahentów zagranicznych. Przede wszystkim doskonale nadaje się ona do renowacji zabytków, pożądana jest również jako materiał elewacyjny. W chwili obecnej nawiązane zostały już kontakty z kontrahentami z zagranicy i cegła z Kraśnika jest eksportowana do Wielkiej Brytanii oraz Niemiec. Także przedsiębiorcy z kilku innych krajów europejskich wyrażają zainteresowanie nawiązaniem współpracy i eksportem cegieł.

1. Ekologiczna 

Do produkcji cegły wykorzystywana jest glina lessowa z największego w Polsce, a prawdopodobnie i w Europie kraśnickiego złoża, sięgającego nawet do 7 metrów w głąb ziemi. Złoża te nie zawierają w sobie zbędnych i szkodliwych przewarstwień. Po dokładnym wymieszaniu i sezonowaniu przez zimę otrzymuje się doskonały surowiec, praktycznie nie wykazujący cech radioaktywności. W procesie przygotowania masy formierskiej nie używa się żadnych barwników ani dodatków uplastyczniających, co potwierdzają badania laboratoryjne przeprowadzone w Polsce i w Niemczech.

2. Zdrowa

Stały skład chemiczny i niezmienny proces technologiczny polegający na “napulchnianiu”,
a także ręczne formowanie cegły umożliwiają uzyskanie dużej ilości porów powietrza wewnątrz masy formierskiej. Dzięki tej porowatości, po wypaleniu pełna cegła jest bardziej nasiąkliwa (do 15%), co umożliwia lepsze wchłanianie i oddawanie wilgoci w sposób naturalny, bez “pocenia się” ścian, przewodów wentylacyjnych i dymowych. Sprzyja to także uzyskaniu dobrego i zdrowego mikroklimatu wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych.

Wymienione cechy gwarantują pełną mrozoodporność kraśnickiej cegły, a wykonane z niej nietynkowane elewacje nie zmieniają koloru i nie łuszczą się przez dziesięciolecia.

3. Sprawdzona

Tradycyjne przygotowanie i wypalanie cegły miałem węglowym, w piecach dookolnych typu “Hoffman”, w różnych przedziałach temperatur pozwala na uzyskanie 4 podstawowych kolorów cegły, które stanowią m. in. o jej wytrzymałości na ściskanie:

  • kolor pomarańczowy – klasa wytrzymałości “7,5”
  • kolor czerwony – klasa wytrzymałości “10”
  • kolor wiśniowy – klasa wytrzymałości “15”
  • kolor “zendra” – klasa wytrzymałości “20” i więcej

Zalety kraśnickiej cegły dostrzegli konserwatorzy zabytków i architekci ceniący tradycję, polecając naszą cegłę do prac renowacyjnych obiektów zabytkowych, a także do uzyskiwania ciekawych kolorystycznie elewacji, ogrodzeń, murków oporowych, kominków itp.

W kraśnickich cegielniach wykonywane są na zamówienie krótkie serie kształtek i cegieł
w różnych rozmiarach i fakturach: gotycka, klasztorna, ogrodowa, angielska i inne. Znajdują one odbiorców zarówno w kraju jak i zagranicą.

Poniżej OPINIA EKSPERTÓW zaczerpnięta ze strony www.hoffmanowska.pl

Lessy są to czwartorzędowe gliny występujące głównie na Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu. Ich udział w ogólnym zużyciu surowców ceramicznych w Polsce wynosi 6%. Zawierają dużo krzemionki i stosunkowo małą ilość topników. Nadają wyrobom gotowym czerwone zabarwienie w różnych odcieniach. Cegła wyprodukowana z lessów kraśnickich nadaje się do wszystkich rodzajów budownictwa, zarówno mieszkaniowego, jak i przemysłowego oraz specjalnego. Kraśnicka cegła uchodzi za bardzo trwałą, o wysokiej wytrzymałości i odporności ogniowej, jest mrozoodporna, korzystna dla człowieka i wszelkich istot żywych z uwagi na specyficzne cechy mikroklimatu i uniwersalny charakter zastosowania.

Dr inż. Bohdan Pieńkowski – rzeczoznawca technologii produkcji wyrobów ceramiki budowlanej. (Kurier Lubelski, 12.08.2002)

Źródła:

Kraśnik “Mekka Polskiej Cegły” wydany przez Urząd Miejski w Kraśniku, na potrzeby festynu KUP PAN CEGŁĘ w roku 2003


Cegielnia TROJANOWSCY s. c. Tomasz Trojanowski
Spławy Drugie 19
23-200 Kraśnik

Trojanowscy

CEKOBUD Wacław Piętal, Wojciech Piętal
Słodków Pierwszy 173
23-206 Stróża


Cegielnia Hoffmanowska Osiniak i Wspólnicy Spółka Jawna
Spławy Pierwsze
ul. Ostrowiecka 54
23-200 Kraśnik


CERAMIKA KUFEL, Robert Kufel
Suchynia
ul. Podmiejska 12
23-200 Kraśnik


Cegielnia “Słodków” s.c. Robert Rupeć, Grzegorz Rupeć
Słodków Pierwszy 59
23-206 Stróża


P.P.H.U DOMAR Jan Czuliński
Spławy Drugie 39
23-200 Kraśnik

Jesteś tutaj:

Strona główna » Gospodarka » Cegielnie

Urząd Gminy Kraśnik

ul. Kościuszki 24
23-200 Kraśnik
tel. +48 81 8843427
faks +48 81 884378
e-mailsekretariat@gminakrasnik.pl
NIP: 715 177 8014

Rachunek bankowy

Nasz Bank:
Bank Spółdzielczy Ziemi Kraśnickiej
Konto urzędu Gminy Kraśnik:
04 8717 0009 2001 0000 8844 0001